Giải vô địch bóng đá nam thế giới sẽ bước sang giai đoạn mở rộng chưa từng có tại kỳ World Cup 2026, khi lần đầu tiên có tới 48 đội tham dự, tăng đáng kể so với 32 đội truyền thống. Mặc dù vậy, nhiều quốc gia đông dân nhất hành tinh lại tiếp tục vắng mặt ở sân chơi đỉnh cao này. Những đội tuyển đến từ các cường quốc về dân số như Ấn Độ, Pakistan hay Nigeria đều chưa thể giành vé góp mặt. Đây là thực tế khiến người hâm mộ và chuyên gia đặt câu hỏi về nguyên nhân sâu xa dẫn đến sự vắng bóng của các nền bóng đá lớn dân số trên bản đồ World Cup.
Người hâm mộ Ấn Độ giương cao biểu ngữ vinh danh Sunil Chhetri, cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất mọi thời đại của đất nước
Ba quốc gia Nam Á gồm Ấn Độ, Pakistan và Bangladesh sở hữu tổng cộng gần một phần tư dân số toàn cầu nhưng đều chưa từng góp mặt ở bất kỳ vòng chung kết World Cup nào. Mặc dù Ấn Độ từng được mời tham dự giải năm 1950, họ đã rút lui vì nhiều lý do liên quan đến chuẩn bị và tổ chức đội hình. Trong suốt lịch sử sau đó, họ không thể tiến gần hơn đến tấm vé dự giải đấu hàng đầu thế giới. Nguyên nhân chính xuất phát từ việc cricket mới là môn thể thao chủ đạo và chiếm ưu thế về cơ sở vật chất lẫn nguồn tài trợ tại khu vực này. Bóng đá dù được yêu thích song chưa được đầu tư đúng mức để phát triển thành một nền bóng đá mạnh mẽ. Các giải trong nước đang đối mặt với nhiều khó khăn kinh tế và quản lý yếu kém khiến việc nâng cao trình độ cầu thủ trở nên gian nan.
Trung Quốc – đất nước có dân số đứng thứ hai thế giới – cũng chỉ mới một lần dự World Cup vào năm 2002 và không ghi được bàn thắng nào. Mặc dù Chính phủ Trung Quốc đã đặt mục tiêu trở thành cường quốc bóng đá với hàng loạt chính sách xây dựng sân bãi và trung tâm đào tạo trẻ, cùng sự đầu tư mạnh tay của các tập đoàn lớn vào Chinese Super League (CSL), thành công vẫn còn rất xa vời. Các quy định nghiêm ngặt về tài chính và thuế cho cầu thủ ngoại cũng ảnh hưởng đến sức hút của giải đấu nội địa. Dù có lượng khán giả đông đảo và sự quan tâm lớn, đội tuyển quốc gia vẫn tụt hạng trên bảng xếp hạng FIFA, phản ánh những khó khăn về chuyên môn cũng như chiến lược phát triển dài hạn.
Các cầu thủ Indonesia ăn mừng chiến thắng trước Philippines ở vòng loại World Cup 2024
Indonesia là trường hợp thú vị với dân số đông thứ tư thế giới và niềm đam mê bóng đá sâu sắc. Tuy nhiên, họ chỉ có một lần duy nhất góp mặt ở World Cup khi còn là thuộc địa Đông Ấn Hà Lan vào năm 1938. Việc thiếu hụt cơ sở vật chất hiện đại và hệ thống đào tạo bài bản khiến Indonesia khó phát triển những tài năng hàng đầu. Gần đây, chiến lược tận dụng lực lượng cầu thủ gốc Indonesia sinh sống tại châu Âu, đặc biệt là Hà Lan, đã giúp họ cải thiện thành tích ở các giải châu lục như Asian Cup và vòng loại World Cup. Sự tiến bộ này được thúc đẩy bởi sự dẫn dắt của các chuyên gia nước ngoài, tuy nhiên việc lọt vào World Cup với tư cách quốc gia độc lập vẫn là thử thách lớn đối với họ.
Nigeria – quốc gia đông dân nhất châu Phi – đã từng gây tiếng vang khi liên tục tham dự các kỳ World Cup từ năm 1994 đến 2018 và giành ba chức vô địch châu lục AFCON. Tuy nhiên, việc bị loại ngay từ vòng play-off lần này đánh dấu lần thứ hai liên tiếp họ không có mặt ở ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh. Mặc dù sở hữu dàn cầu thủ chất lượng đang thi đấu tại các giải đấu hàng đầu châu Âu cũng như thành tích xuất sắc ở cấp độ trẻ với nhiều lần vô địch U17 World Cup, nền bóng đá Nigeria vẫn gặp vấn đề nghiêm trọng về quản lý tài chính và tổ chức điều hành khiến các tuyển thủ thậm chí từng đình công để phản đối việc bị nợ thưởng.
Tổng thống Nga Vladimir Putin chụp ảnh cùng chủ tịch FIFA, Gianni Infantino tại trận chung kết World Cup 2018
Nga là một trong những quốc gia có truyền thống bóng đá lâu đời với chuỗi thành tích đáng chú ý cả thời Liên Xô lẫn Liên bang Nga hiện đại. Họ từng nhiều lần lọt sâu vào các giải đấu lớn như vòng tứ kết World Cup 2018 trên sân nhà hay bán kết EURO 2008. Các câu lạc bộ như CSKA Moscow hay Zenit Saint Petersburg thường xuyên góp mặt ở đấu trường châu Âu. Song kể từ khi xảy ra cuộc khủng hoảng chính trị tại Ukraine năm 2022, các đội tuyển và CLB Nga đều bị FIFA cùng UEFA cấm thi đấu quốc tế. Điều này đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự phát triển của bóng đá nước này và tương lai trở lại sẽ phụ thuộc vào tình hình chính trị khu vực.
Tổng thống Nga Vladimir Putin chụp ảnh cùng chủ tịch FIFA, Gianni Infantino tại trận chung kết World Cup 2018
Ethiopia từng là thế lực đáng gờm của bóng đá châu Phi khi độc lập sớm sau Thế chiến II và giành chức vô địch AFCON vào năm 1962. Tuy nhiên từ đó đến nay, đất nước này không còn giữ được vị thế trên bản đồ bóng đá lục địa đen do thiếu đầu tư cơ sở hạ tầng và phát triển đào tạo trẻ. Những tập thể đại diện Ethiopia chỉ đôi lần góp mặt tại AFCON trong vài thập kỷ gần đây mà không thể vượt qua vòng bảng hay đạt thành tích nổi bật nào.
Philippines vốn nổi tiếng với những môn thể thao như bóng rổ và quyền Anh hơn là bóng đá do ảnh hưởng văn hóa Mỹ trong quá khứ. Điều này dẫn tới việc đầu tư dành cho bóng đá khá hạn chế khiến họ ít sản sinh ra những tài năng nổi trội trên trường quốc tế. Mặc dù đã có sự khởi sắc nhất định trong thập niên vừa qua nhờ việc gọi thêm các cầu thủ gốc Philippines sinh sống ở Anh và phát triển hệ thống đào tạo nội địa, đội tuyển vẫn chưa thể đi xa hơn vòng loại World Cup hoặc đạt được thành tích đáng kể ở các giải khu vực.
Việt Nam tuy có nền bóng đá non trẻ hơn nhiều so với các cường quốc khác nhưng lại sở hữu niềm đam mê mãnh liệt từ người hâm mộ với tỷ lệ yêu thích bóng đá thuộc nhóm cao nhất châu Á. Mặc dù lịch sử chịu tác động bởi chiến tranh làm trì trệ sự phát triển thể thao dài hạn, bóng đá Việt Nam đã từng ghi dấu ấn ở AFC Champions League với các CLB như Becamex Bình Dương hay Hà Nội FC đạt thành tích tốt trên đấu trường cấp châu lục. Ngoài ra, thành công của đội tuyển nữ khi lần đầu tiên tham dự World Cup nữ năm 2023 cho thấy tiềm năng phát triển trong tương lai dù đội tuyển nam vẫn đang nỗ lực vươn lên trong khu vực Đông Nam Á và châu Á rộng lớn hơn.
