Dưới cơn mưa nặng hạt tại Milano, hình ảnh ĐT Italia hiện lên như một tập thể đang dần mất đi bản sắc vốn có của mình. Sự thất vọng nối tiếp sau thất bại trước Na Uy khiến người hâm mộ không khỏi trăn trở về tương lai của đội bóng từng là biểu tượng bóng đá thế giới. Dù tấm vé góp mặt ở World Cup 2026 vẫn chưa hoàn toàn rời xa tầm tay, những màn trình diễn gần đây cho thấy sự sa sút đáng kể về phong độ và chất lượng đội hình, thậm chí còn khiến người ta hoài nghi về khả năng phục hồi của Azzurri trong thời gian tới.
Trong quá khứ gần đây, ĐT Italia thường xuyên vấp ngã tại vòng play-off trước các đối thủ bị đánh giá yếu hơn, minh chứng rõ nét nhất là những thất bại trước Thụy Điển hay Bắc Macedonia. Điều này khiến tình yêu với màu áo thiên thanh trở thành điểm tựa duy nhất để các tifosi kiên nhẫn chờ đợi ngày đội bóng tìm lại chính mình. Tuy nhiên, không chỉ là vấn đề kết quả thi đấu đi xuống, mà điều khiến người hâm mộ sâu sắc hơn là sự vắng mặt của “chất Italia” đặc trưng – những phẩm chất chiến đấu và tinh thần kiên cường từng làm nên thương hiệu của đội tuyển.
Hiện tại, Gianluigi Donnarumma là cái tên hiếm hoi duy trì được đẳng cấp thế giới trong hàng ngũ Azzurri. Trong khi đó, nhiều vị trí khác dường như chưa thực sự xứng đáng với tấm áo in bốn ngôi sao vô địch thế giới. Đặc biệt ở hàng công, cái tên nổi bật nhất lại là Retegui – cầu thủ đang thi đấu tại Saudi Arabia và mới chỉ trải qua hai mùa giải ở Serie A, điều này cho thấy sự thiếu hụt về chiều sâu và chất lượng trong đội hình hiện nay.
Donnarumma là cái tên hiếm hoi ở đẳng cấp thế giới của ĐT Italia lúc này
Ở hàng phòng ngự, dù có phần cải thiện so với tuyến trên, nhưng bộ mặt chung vẫn chưa thể khiến người hâm mộ yên lòng. Không còn những hậu vệ xuất sắc hay lối chơi phòng ngự chắc chắn đã làm nên tên tuổi Italia thời hoàng kim. Việc bị thủng lưới tới bốn bàn chỉ trong 30 phút trước Na Uy – dù đối thủ sở hữu những chân sút hàng đầu như Erling Haaland – phản ánh rõ sự yếu kém trong tổ chức phòng ngự hiện tại.
Mặc dù còn một số cá nhân sáng giá như Calafiori hay Bastoni, nhưng nguồn lực này vẫn quá hạn chế so với yêu cầu đặt ra. Trên băng ghế huấn luyện, Gennaro Gattuso cũng chưa chứng tỏ được mình đủ khả năng vực dậy đội tuyển theo đúng truyền thống của bóng đá Ý. Song xét về tình hình hiện tại, việc lựa chọn Gattuso – với phong cách mạnh mẽ và đầy nhiệt huyết – cũng được xem là phương án khả dĩ nhất để tạo ra sức sống mới cho Azzurri.
Gennaro Gattuso khó lòng vực dậy Italia đang quá nhiều vấn đề
Thành tích thiếu ổn định đã trở thành dấu ấn đặc trưng của ĐT Italia trong những năm gần đây. Cứ sau mỗi thành công rực rỡ lại đi kèm với một kỳ giải tiếp theo đầy thất vọng, điển hình là việc họ phải ngồi nhà xem World Cup 2022 chỉ một năm sau khi đăng quang EURO 2020. Điều này cho thấy những kết quả vang dội mang tính thời điểm nhiều hơn là sản phẩm được xây dựng từ quy trình phát triển bài bản và dài hơi.
Nền bóng đá Ý hiện tại tồn tại một nghịch lý lớn: dù được đánh giá là một cường quốc bóng đá với truyền thống lâu đời, nhưng lại phụ thuộc vào các thế hệ cầu thủ chứ không xây dựng được nền tảng ổn định để phát triển liên tục. Đây chính là nguyên nhân khiến ĐT Italia dễ rơi vào trạng thái mất cân bằng giữa sự thăng hoa và suy yếu chóng vánh.
Nhiều chuyên gia cho rằng sự sa sút của Azzurri có liên quan mật thiết đến công tác đào tạo trẻ tại Serie A. Mặc dù các câu lạc bộ Italy không đặt trọng tâm vào việc trao cơ hội cho các tài năng trẻ như Bồ Đào Nha, Pháp hay Hà Lan, song thực tế lại cho thấy bóng đá Ý vẫn sở hữu nguồn cầu thủ trẻ chất lượng ở cấp độ các đội tuyển trẻ. Bằng chứng là họ đang giữ kỷ lục với bốn lần vô địch U21 châu Âu cùng các danh hiệu U17 và U19 gần đây.
Những sao trẻ tiềm năng như Cesare Casadei không có nhiều cơ hội cọ xát tại Italia
Điểm bất cập nằm ở khoảng cách quá lớn giữa bóng đá trẻ và môi trường thi đấu chuyên nghiệp tại đất nước này. Hầu hết tài năng trẻ đều phải bước qua những giải đấu có trình độ thấp hoặc bị đem cho mượn ở các đội hạng dưới vốn thiếu ổn định. Chỉ Juventus đang sở hữu đội B thi đấu tại Serie C nhằm tạo sân chơi thực tế cho lớp kế cận, điều mà các nền bóng đá lớn khác như Tây Ban Nha hay Anh đã làm rất tốt từ lâu.
Sự khắt khe cũng hạn chế cơ hội ra sân dành cho cầu thủ trẻ khi họ phải cạnh tranh quyết liệt để giành suất chính thức trong các đội hình giàu kinh nghiệm. Lứa tuổi từ 18-21 rất cần thời gian thi đấu thường xuyên để phát triển kỹ năng và duy trì cảm giác sân cỏ, song hệ thống giải đấu cũng như cách vận hành bóng đá hiện nay ở Italy chưa đáp ứng được nhu cầu này một cách hiệu quả.
Juventus Next Gen là đội B hiếm hoi của các đội đang chơi tại Serie A
Không những vậy, thể trạng và sức khỏe cũng trở thành vấn đề nan giải đối với lứa cầu thủ trẻ đầy tiềm năng của Italy. Những ca chấn thương nghiêm trọng liên tiếp xảy ra với Zaniolo, Chiesa, Calafiori hay Leoni đã ảnh hưởng trực tiếp đến phong độ cũng như sự phát triển sự nghiệp của họ. Hiện tượng này gióng lên hồi chuông cảnh báo về phương pháp huấn luyện chú trọng quá mức vào thể lực có thể khiến cầu thủ dễ bị tổn thương giống nhau.
Chấn thương đã khiến lứa cầu thủ đầy tiềm năng của Italia, khiến Chiesa hay Zaniolo xuống phong độ rất nhiều
Trước tình hình lực lượng giảm sút nghiêm trọng cùng nhiều vấn đề nội tại chưa được giải quyết triệt để, viễn cảnh ĐT Italia sớm lấy lại vị thế vàng son vẫn còn rất xa vời. Giờ đây, mong muốn lớn nhất của người hâm mộ chỉ đơn giản là chứng kiến đội nhà giành vé tham dự World Cup 2026 để tránh khỏi cú sốc vắng mặt lần thứ ba liên tiếp – điều có thể gây tác động tiêu cực sâu rộng đến nền bóng đá nước nhà.
Ngược lại, nếu không tận dụng cơ hội này để nhìn nhận lại toàn diện hệ thống đào tạo và quản lý bóng đá quốc gia, Italy sẽ khó tránh khỏi nguy cơ tiếp tục chìm đắm trong giai đoạn khó khăn kéo dài. Có thể nói đây vừa là thách thức vừa là lời cảnh tỉnh cần thiết dành cho Liên đoàn bóng đá Italy (FIGC) cũng như toàn bộ cộng đồng bóng đá nhằm tiến hành những cải cách căn bản hướng tới tương lai bền vững hơn.
